Ubiegły rok na polskim rynku fuzji i przejęć przyniósł wiele ciekawych zjawisk. Odnotowaliśmy największą w historii pojedynczą transakcję, a wartość skumulowana wszystkich fuzji gwałtownie wzrosła do poziomu niewidzianego od kilku lat. Pojawili się nowi, duzi inwestorzy zagraniczni. Gwałtowne ożywienie przyszło w drugiej połowie roku, wywołując spore zaskoczenie wśród analityków, którzy na początku roku nie byli zbyt optymistyczni.

Jak wynika z danych CMS i EMIS w 2016 roku zawarto w Polsce blisko 280 transakcji, czyli o około 20% mniej niż w roku poprzednim. Spadek liczby transakcji wpisuje się w globalne trendy. Zarówno w Europie, jak i w Stanach Zjednoczonych, które łącznie odpowiadają za ponad 70% światowego rynku fuzji i przejęć, liczba transakcji spadła o 6%, a ich łączna wartość była o prawie jedną piątą mniejsza niż w 2015 roku i sięgnęła 2,2 bln dolarów. Spadki na światowe analitycy przypisują wzrostowi niepewności wywołanemu w główniej mierze czerwcowym referendum w sprawie wystąpienia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej i listopadowym wyborom prezydenckim w Stanach Zjednoczonych.

O ile liczba transakcji była w Polsce mniejsza, o tyle pozytywnym zaskoczeniem była ich wielkość. Całkowita wartość transakcji wzrosła bowiem w stosunku do poprzedniego roku o blisko 80% do 48 mld złotych, co daje najlepszy wynik od 2013 roku. Pod tym względem polski rynek, podobnie jak niemiecki, wyróżniał się na tle świata. W Polsce do znacznego wzrostu przyczyniło się kilka dużych transakcji, w tym największa w historii krajowego rynku sprzedaż portalu aukcyjnego Allegro za około 13 mld złotych. Transakcja ta jest ciekawa nie tylko ze względu na swoją imponującą wielkość, ale również na nowy typ inwestorów, których przyciągnęła – globalne fundusze private equity. Fundusze Permira i Cinven po raz pierwszy zawitały do Polski skuszone wielkością aktywów wystawionych na sprzedaż. Inny przykład transakcji, gdzie do gry wkroczył nieobecny do tej pory inwestor to, zakup przez japoński koncern browarniczy Asahi środkowoeuropejskich aktywów koncernu SABMiller, w tym Kompanii Piwowarskiej za 7,3 mld euro (32 mld złotych). Wśród dużych transakcji warto zwrócić również uwagę na kupno przez Bridgepoint sieci sklepów Smyk za 247 mln euro. W 2016 roku nastąpiła też wzmożona aktywność akwizycyjna spółek kontrolowanych przez Skarb Państwa. Za 1,07 mld złotych poznańska Enea nabyła aktywa Elektrowni Połaniec, konsorcjum Polskiego Fundusz Rozwoju i PZU kupiło 32,8% akcji Banku Pekao za 10,6 mld złotych, a kontrolowany przez największego polskiego ubezpieczyciela Alior Bank przejął Bank BPH za kwotę 1,2 mld złotych.

Pojawienie się tak wielu dużych transakcji na polskim rynku było z jednej strony wynikiem „dojrzewania” spółek portfelowych należących do funduszy private equity, jak to miało miejsce w przypadku Allegro, a z drugiej strony efektem oddziaływania czynników zewnętrznych. Zbycie pakietu akcji Pekao przez UniCredit było podyktowane koniecznością podniesienia kapitałów przez włoskiego inwestora. Z kolei sprzedaż środkowoeuropejskich aktywów SABMiller została wymuszona przez Komisję Europejską, która obawiała się, że fuzja z AB InBev ograniczy konkurencję na rynku. Nie bez znaczenia jest też realizowana przez rząd polityka repolonizacji sektora bankowego, której początek dało przejęcie w 2015 roku Alior Banku przez Grupę PZU.

Rok 2017 nie powinien być gorszy zarówno w Polsce, jak i na świecie. Sygnały ożywienia na rynku amerykańskim widać było już w drugim półroczu 2016 roku, kiedy to zawarto kilka gigantycznych transakcji, jak choćby fuzja AT&T z Time Warner (105 mld dolarów), Level 3 z CenturyLink (35 mld dolarów) czy General Electric z Baker Hughes (32 mld dolarów). Również na krajowym rynku mamy szanse na kolejny dobry rok. Od ubiegłego roku trwają bowiem prace na sprzedażą kilku dużych aktywów. Wśród nich warto zwrócić uwagę na zapowiadaną dużą aktywność na rynku sieci sklepów handlu detalicznego jak sprzedaż sieci Żabka, plany dotyczące sieci Dino czy Mila, a także ekspansję przez przejęcia takich sieci jak Stokrotka i Eurocash. Jednak na powodzenie tych transakcji oraz ostateczne wyceny wpływ będzie mieć to, jak inwestorzy ocenią planowane zmiany w otoczeniu regulacyjnym sektora handlu.

W nadchodzącym roku prawdopodobnie nadal należy spodziewać się sporej aktywności po stronie spółek Skarbu Państwa. Celem przejęć może być także spora część firm giełdowych. Stosunkowo niskie wyceny skłaniają inwestorów i dominujących akcjonariuszy do skupowania akcji i wycofywania spółek z giełdy. Ubiegły rok był rekordowy pod względem liczby ogłoszonych wezwań, a z warszawskiego parkietu zniknęło 19 firm. Niewykluczone, że w 2017 roku padnie nowy rekord.